2. Overview Hyperledger Fabric (HLF)

2.1 Apa itu Hyperledger Fabric (HLF) dan Keunikannya?

Sejarah dan Tujuan Pembangunan Hyperledger Fabric

• 2015 – Linux Foundation melancarkan Hyperledger Project sebagai inisiatif blockchain enterprise.


• 2016 – IBM menyumbangkan Hyperledger Fabric kepada komuniti open-source.


• 2017 - Kini – Digunakan secara meluas dalam industri seperti kewangan, rantaian bekalan, dan penjagaan kesihatan.

Peranan Hyperledger dalam Ekosistem Blockchain Enterprise

• - Tidak seperti Bitcoin dan Ethereum yang bersifat public & permissionless, Hyperledger Fabric membolehkan organisasi mencipta blockchain permissioned untuk keperluan dalaman mereka.


• - Ia tidak menggunakan cryptocurrency sebagai keperluan utama, tetapi boleh menyokong tokenization jika diperlukan.

Kenapa Hyperledger Fabric Digunakan untuk Aplikasi Perniagaan & Enterprise?

• - Kawalan Akses & Identiti – Hanya peserta yang diberi izin boleh menyertai rangkaian.


• - Privasi Transaksi – Data transaksi hanya dapat dilihat oleh pihak yang berkaitan.


• - Fleksibiliti Smart Contracts – Boleh menggunakan pelbagai bahasa pengaturcaraan seperti Go, Java, dan Node.js.


• - Prestasi & Skalabiliti – Berbeza dengan blockchain awam, HLF dapat memproses transaksi dengan lebih pantas kerana tidak memerlukan Proof of Work (PoW).

2.2 Ciri-ciri Utama Hyperledger Fabric

1️⃣ Permissioned Blockchain – Keperluan Identiti untuk Menyertai Rangkaian

• - Tidak semua orang boleh menyertai blockchain HLF. Setiap pengguna mesti dikenali dan disahkan melalui Membership Service Provider (MSP).


• - Ini menjadikannya lebih selamat dan sesuai untuk perniagaan yang memerlukan akses terhad kepada maklumat.

2️⃣ Modular Architecture – Fleksibiliti dalam Memilih Komponen Sistem

• - Hyperledger Fabric direka dengan arkitektur modular, membolehkan organisasi memilih komponen yang sesuai dengan keperluan - mereka seperti consensus mechanism, database, atau identity management system.

3️⃣ Pluggable Consensus – Sokongan Pelbagai Algoritma Konsensus

• Tidak seperti Bitcoin atau Ethereum yang menggunakan Proof of Work (PoW), HLF membolehkan pengguna memilih mekanisme konsensus yang lebih pantas dan cekap, seperti:
  
  
  
  • - Kafka – Sesuai untuk transaksi berskala besar.
  
  
  • - Raft – Lebih mudah digunakan dan sesuai untuk deployment kecil hingga sederhana.
  
  
  
  

4️⃣ Private Channels – Komunikasi Transaksi yang Lebih Selamat

• - HLF membolehkan penciptaan saluran (channels) di mana hanya pihak tertentu dalam rangkaian yang boleh melihat dan mengambil bahagian dalam transaksi tertentu.


• - Contoh: Dalam industri kewangan, dua bank boleh berkongsi transaksi secara privasi tanpa peserta lain dalam rangkaian melihatnya.

5️⃣ Scalability & Performance – Keupayaan untuk Menyokong Transaksi Besar

• - Disebabkan ia tidak menggunakan Proof of Work (PoW) seperti Bitcoin, HLF mampu mencapai high throughput, memproses ribuan transaksi dalam satu saat.


• - Ia menyokong parallel execution untuk meningkatkan kecekapan.

2.3 Komponen Utama dalam Hyperledger Fabric

1️⃣ Peers – Nod yang Menyimpan Ledger & Menjalankan Smart Contracts

• - Endorsing Peers – Mengesahkan dan menandatangani transaksi sebelum dihantar ke orderer.


• - Committing Peers – Menyimpan salinan transaksi yang telah disahkan ke dalam ledger.

2️⃣ Orderers (Ordering Service) – Menentukan Urutan Transaksi dalam Blockchain

• - Orderer bertanggungjawab untuk mengumpulkan transaksi, memastikan semua peserta mempunyai rekod yang konsisten.


• - Ia menyokong pelbagai mekanisme seperti Kafka dan Raft.

3️⃣ Channels – Saluran Komunikasi Tertutup antara Pihak Berkaitan

• - Setiap saluran (channel) membolehkan sekumpulan peserta bertukar data tanpa pendedahan kepada semua pihak dalam rangkaian.


• - Contoh: Dalam industri perbankan, satu channel boleh wujud antara Bank A dan Bank B, tanpa Bank C dapat melihat transaksi mereka.

4️⃣ Membership Service Provider (MSP) – Mengurus Identiti & Keizinan Pengguna

• - MSP mengurus authentication & authorization, memastikan hanya pengguna sah boleh menyertai dan melakukan transaksi.


• - Ia menggunakan Public Key Infrastructure (PKI) untuk mengeluarkan sijil digital kepada pengguna.

2.4 Perbandingan Hyperledger Fabric dengan Blockchain Lain

HLF vs Ethereum – Perbezaan dalam Mekanisme Smart Contract & Model Transaksi

HLF vs Corda – Perbezaan dalam Model Peer-to-Peer dan Cara Transaksi Direkodkan

HLF vs Blockchain Public (Bitcoin, Ethereum Public) – Fokus kepada Enterprise vs Transaksi Terbuka

Kesimpulan

Hyperledger Fabric adalah blockchain enterprise-grade yang menawarkan keselamatan, privasi, dan fleksibiliti berbanding blockchain awam seperti Ethereum. Ia sesuai digunakan dalam aplikasi perbankan, rantaian bekalan, kesihatan, dan kerajaan.